7440 sayılı Yapılandırma Kanunu’nun 31 Mayıs olarak belirlenmiş başvuru, bildirim veya beyan süreleri 31 Mayıs’ta doluyordu. Ancak bu süre Cumhurbaşkanı tarafından 26 Mayıs tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30 Haziran 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzatıldı.

Süresi uzayan konular

Kanunda pek çok konuda düzenleme olduğu için önce hangi konulardaki başvuru, bildirim veya beyan sürelerinin uzadığını aktaralım. Süresi uzayan konular şöyle:

- Kanunun 2. maddesine göre kesinleşmiş borçlar için Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları

- Kanunun 3. maddesine göre ihtilaflı borçlar için Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları

- Kanunun 4. maddesine göre inceleme ve tarhiyat aşamasındaki işlemler için Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları

- Kanunun 5. maddesine göre gelir, kurumlar ve KDV için matrah artırımı yaparak Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları

- Kanunun 6. maddesine göre işletme kayıtlarının düzeltilmesi amacıyla Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları (Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları dolayısıyla Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma süresi uzamakla birlikte, 31/5/2023 tarihine kadar fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıtlarını düzeltmiş bulunan mükelleflerin, beyan ve ilk taksit ödeme süreleri ile takip eden taksitlerini ödeme sürelerinde herhangi bir değişiklik, uzama yoktur)

- Kanunun 7. maddesine göre kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları için Yapılandırma Kanunundan yararlanma başvuruları

- Kanunun 8. maddesine göre eksik işçilik prim tutarları ile kesinleşmemiş SGK idari para cezaları işletme kayıtlarının düzeltilmesi amacıyla Yapılandırma Kanunu’ndan yararlanma başvuruları

- Kanunun 10. maddesine göre SGK’ya olan bir kısım borçlar, ecrimisil borçları, çeşitli meslek mensuplarının bağlı oldukları odalara olan aidat borçları için Yapılandırma Kanunundan yararlanma başvuruları

Uzatılan sürenin bitim tarihinin son günü olan 30 Haziran gününün Kurban Bayramına denk gelmesi nedeniyle süre Vergi Usul Kanunu’nun 18/4. maddesi uyarınca kendiliğinden 3 Temmuz tarihi sonuna kadar uzamış oluyor.

Bu arada genel ve yaygın kanıya göre her yıl 1 Temmuz ila 20 Temmuz arası mali tatildir. Son günü mali tatile rastlayan mali yükümlülüklerin süresi ise mali tatilin bitiminden itibaren kural olarak 5 gün uzar. Bu yanlış kanaat, yapılandırma müracaatlarının da bu kapsamda uzayacağı izlenimini yaratmıştır.  

Oysa, 5604 sayılı Mali tatil İhdası Hakkında Kanun’un 1/1. maddesinde; “Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar” hükmü yer almaktadır. Bu düzenleme uyarınca bu yıl mali tatil 1 Temmuz Pazartesi değil, 4 Temmuz Salı günü başlayacaktır. Bu nedenle de Yapılandırma Kanununun uzayan başvuru süresinin mali tatil gerekçesiyle tekrar uzaması söz konusu değildir.

Bu arada dikkat edilmesi gereken husus, Cumhurbaşkanı Kararı ile başvuru süresi uzayan kamusal alacaklara ilişkin ilk taksit ödeme süreleri de (peşin ödeme seçeneğini tercih etmiş olanlar dâhil) 31 Temmuz 2023 tarihi bitimine kadar uzamıştır. Dolayısıyla, söz konusu CK ile yalnızca ilk taksitin ödeme süresi uzatılmıştır. Bu süre uzatımının izleyen taksitlerin ödenme sürelerine etkisi yoktur. Dolayısıyla, diğer taksitlerin ödeme sürelerinde bir değişiklik olmadığından bu taksitlerin, ödeme planında gösterilen sürelerde ödenmesi gerekmektedir.

Bu arada Cumhurbaşkanı Kararı’nda süresi uzayan başvuru içerikleri kanun maddeleri sayılma suretiyle gösterilirken 7440 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesine yer verilmemiştir. Geçici 1. madde, 2022 yılına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımını düzenleyen maddedir. Bu nedenle 2022 yılı gelir ve kurumlar beyanlarına ilişkin matrah artırımında da sürenin uzayıp uzamadığı duraksaması oluşmuştur. Kanaatimce, geçici 1. madde düzenlemesi, “Bu kanunun 5. maddesi hükümleri 2022 yılı için aşağıdaki şartlarla uygulanır” ibaresi ile başladığından, 5. maddeden bağımsız olarak uygulanma olanağı olmayan ve 5. maddenin 2022 yılına ilişkin matrah artırımında uygulanmasının koşullarını düzenleyen, adeta 5. maddenin uzantısı olan bir maddedir. 5. maddeden, bir başka deyişle matrah artırımında bulunmak suretiyle Yapılandırma Kanunun olanaklarından yararlanma süresi uzadığından, geçici 1. maddenin uygulanma süresi de kendiliğinden uzamış olmaktadır.  

Aslında yanlış olan 2022 yılı matrah artırımına ilişkin düzenlemenin ayrı bir maddede, geçici 1. maddede yapılmış olmasıdır. Özünde kanunun 5. maddesi de geçici süreli olanaklar sunan bir maddedir. Geçici 1. madde, yasama organında 5. maddenin kabulünden sonra, son dakikada bir önerge ile 5. maddenin (matrah artırımı) kapsamına 2022 yılının da dahil edilmek istenilmesi sebebiyle zorunlu olarak ayrıca düzenlenilmek gereğinden doğmuştur. Bu yönü itibariyle de 5. madde ile geçici 1. maddeyi birlikte değerlendirmek gerekmektedir.(Ekonomim)