Hazine ve Maliye Bakanlığı internet sitesinde 2024 yılı Ocak-Haziran dönemi bütçe gerçekleşmelerini yayımladı. 2024 yılı Ocak-Haziran döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre %93.7 artarak 4 trilyon 578 milyar 549 milyon TL, bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %103.8 yükselerek 3 trilyon 831 milyar 365 milyon TL ve bütçe açığı 747 milyar 183 milyon TL olarak gerçekleşti.

Vergi gelirleri söz konusu dönemde geçen yılın ocak-haziran dönemine göre %100.5 artarak 3 trilyon 213 milyar 365 milyon TL’ye ulaştı. Genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 511 milyar 847 milyon TL oldu. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise %43.4 olarak gerçekleşti.

İlk 6 ayda vergi türleri itibarıyla gerçekleşen vergi tahsilat tutarları, bu tutarların toplam vergi gelirleri içindeki payı ve geçen yılın aynı dönemine göre gerçekleşen tahsilat artışlarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir...

Vergi türleri itibarıyla Ocak-Haziran 2024 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre Gelir Vergisi %126.7, Kurumlar Vergisi %60.2, dahilde alınan Katma Değer Vergisi (KDV) %246.6, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) %87.3, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi %205.9, ithalde alınan Katma Değer Vergisi %75.8, Damga Vergisi %85, harçlar %62,9 ve diğer vergi gelirleri %74.6 arttı. İlk 6 ayın sonunda motorlu araçlardan alınan ÖTV’nin payı 2023 yılında %10.24 iken, 2024 yılında %7.01 seviyesine geriledi.

2024 Ocak-Haziran döneminde KDV ve ÖTV’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı %52 olurken, dolaylı vergilerin payı %66 ve dolaysız vergilerin payı ise %34 olarak gerçekleşti.

Köşemde, 19 Temmuz’da yayımlanan “Türkiye’de memur maaşları dondurulabilir mi?” başlıklı yazımda ilk 6 aylık giderleri analiz etmiş, durumun vahametini ortaya koymuştum.

Harcamalarda frene basmak, tasarruf yapmak yok. Vergi tahsilatını tüketicilerin ödediği adaletsiz dolaylı vergiler üzerine kur, harcamaya devam. Tüketiciler enflasyonun da etkisi ile harcama vergileri altında inim inim inlemelerine rağmen. görevlerini dört dörtlük yapıyor! Bu yılın mayıs ayında tek bir ayda yapılan vergi tahsilatı, 2020 yılının tamamında tahsil edilen vergiden daha fazla. Yine 2024 yılının ilk 5 ayında yapılan vergi tahsilatı, 2022 yılının tamamında tahsil edilen vergiden daha çok.

İlk 6 ayda gider bütçesi %50.3, vergi geliri hedefi %43.4 oranında gerçekleşmiş durumda. Yılın sonunda 7.4 trilyonluk vergi tahsilat hedefinin tutacağını şimdiden söyleyebilirim. Daha iki geçici vergi beyannamesi verilecek, Gelir Vergisi ve Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin 2. taksidi var, petrol ürünleri, sigara ve alkolde asgari vergiler ilk 6 aylık TÜFE’ye göre yükseltildi.

Vergide adaleti sağlamak için; az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alacağız diye yola çıkanlar, yolda kaldı! Gelir Vergisi’nde harcama ve tasarrufun kaynağı sorulmuyor, Gelir Vergisi’nde Asgari Gelir Vergisi uygulaması yok, basit usulde vergilendirmeye tanınan istisna kaldırılmıyor, yurt içi Asgari Kurumlar Vergisi uygulaması Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan ilavelerle içi boşaltılarak anlamsız hale getiriliyor. Vergi ödememeye alışanlar, güçlerini gösteriyor, direniş ve mücadelelerinin sonucunda istediklerini alıyorlar.

Sonuç, ülkemizde tabana yeterince yayılmış vergiyi yine tüketiciler ödeyecek, şirketlerin ve Gelir Vergisi mükelleflerinin yine yarısı zarar beyan edecek ya da sembolik matrah bildirecek. Yani verginin tavana yayılması, tavanın çok yükselmesi ve tavana ulaşılamaması nedeniyle bir başka bahara kaldı! (Sözcü)