Transfer fiyatlaması incelemeleri yeniden başladı
03 Şubat 2025 Pazartesi
Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk.
Transfer fiyatlaması incelemeleri yeniden başladı
VERGİ POLEMİKLERİ

Transfer fiyatlaması incelemeleri yeniden başladı

Zeki GÜNDÜZ
zeki.gunduz@dunya.com

Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk. Şimdilerde grup içinde üretilen hizmetlerin fiyatlanması konusu başta olmak üzere, holding ve grup şirketler­de; çok uluslu şirketlerin kendi merkezleriyle olan mal veya hiz­met fiyatlamalarına dönük ola­rak, tekrar transfer fiyatlaması incelemelerinin başladığına şahit olmaktayız.

Bu incelemelerde, ilişkili şir­ketler arasında mal veya hizmet satışlarında, emsali 3.kişilerle mukayese edildiğinde, ilişkili şir­ketler arasında mal veya hizmetin fiyatının, emsale-piyasa fiyatına uygun olup olmadığı, dolayısıyla, fiyat mekanizması ile ilişkili şir­ketler arasında, vergi kaybı yara­tacak şekilde bir işlem yapılıp ya­pılmadığı araştırılmaktadır.

Emsal karşılaştırması yapar­ken dikkate alınacak unsurlar.

Örtülü kazanç dağıtımı üzerine bir inceleme yapılır, emsal araş­tırması-karşılaştırması yapılır­ken, ilk etapta aşağıda sıraladığı­mız ve benzeri birçok soruya ce­vap aranması gerekmektedir.

-Vade, teslim şekli,

-Menşei, kalitesi,

-Markası, ürün adı,

-Başkaca bir ödeme (lisans, teknik yardım, know-how vb.) ya­pıp yapmadıkları,

-Maliyet yapıları, pazar payla­rı,

-Stratejileri, kullandıkları markalar,

-Kullandıkları ürün adları,

-Ürün adının ulusal ve ulusla­rarası literatürde bilinirliği veya saygınlığı,

-Pazarlama harcamaları,

-Pazar payları,

-Pazarda bulunma süreleri,

-Pazarlama stratejisi, pazarla­ma materyalleri konusunda des­tek alınıp alınmadığı.

Bu çerçeveden olmak üzere in­celemelerde;

-İlişkili şirketler arasında fonksiyonların, risklerin nasıl da­ğıtıldığı analiz edilmeli,

-Faaliyetle ilgili varlıklar ana­liz edilmeli,

-Benzer durumdaki şirketlerin karlılıklarına bakılır ve varsa pa­zar (3.kişiler arasında oluşmuş) fiyatları tespite çalışılmalı,

-Sektör ve sektördeki iş yapış şekilleri irdelenmelidir.

Bu çalışmalar sonucunda, şa­yet ilişkili şirkete fazladan öden­miş bir tutar tespit edilebilmişse örtülü kazanç dağıtımı iddiasında bulunulabilmesi gerekmektedir.

Danıştay kararlarıyla da sabit olduğu üzere, transfer fiyatlaması tarhiyatı ya­pabilmek için emsal kar­şılaştırması yapmak şart olduğu gibi, farklı fir­maların birbirine emsal olarak kabul edilebilme­si için, aynı sektörde yer almaları da tek başına yeterli bir ölçüt değildir.

Grup içi hizmetlerle ilgili sorunlar

Öteden beri grup içi hizmetle­rin fiyatlamaları çok çeşitli açı­lardan eleştiri konusu yapılagel­miştir.

Bir keresinde grup içi firmalara düzenlenen hizmet faturası için, şirketin kendi yönetim kurulu­nun olduğu, dolaysıyla böyle bir hizmete ihtiyaç olmadığı, bu ne­denle grup içi hizmet faturasının sahte olduğu iddiası yapılmış ve yöneticiler için suç duyurusunda bulunulmuştu.

Hizmetin gerçekten verilip verilmediği,

Hizmete gerçekten ihtiyaç olup olmadığı,

Hizmetin gelir getirici faali­yetle ilgili olup olmadığı,

Faturada alınan hizmetlerin ayrı ayrı belirtilip belirtilmediği,

lHer bir hizmetin ayrı ayrı fi­yatlarına faturada yer verilme ge­reği ..vb iddialarla sorgulama ve eleştiriler yapılagelmiştir

Bu konuda 8 ve 15 Ocak 2024 tarihinde DÜNYA Gazetesi’n­de yayınlanan yazılarımı, ayrıca, “Türk Vergi Hukukunda İlişki­li İşlem Tanımı” ve ”Uygulamada Transfer Fiyatlaması İncelemele­ri” kitaplarını gözden geçirmenizi tavsiye ederim.

Masraf yansıtmaları, masraf paylaşımları, ortak proje masraf­larının bölüşümü, dağıtım anah­tarlarının yerindeliği,

kullanılan metodoloji, kullanı­lan metodolojinin belgelenebilip, raporlanabilirliğinin; inceleme sırasında (ki aslında çok öncesin­de bu konuda yapılması gereken çalışmalar) inceleme elemanları­na olabildiğince detaylı, mantık­lı, tutarlı şekilde açıklanabilmesi önem arz etmektedir.

Yurt dışından alınan grup içi hizmetlerle ilgili olarak bir de ya­pılan ödemenin gayri maddi hak bedeli ödemesi olmadığı hususu­nun da ortaya konması gerekmek­tedir.

Gizli emsaller

İncelemelerde şirketler kendi­lerinde gizlenen birtakım emsal­lerle mukayese edilerek eleştiril­mektedir. Bu durum ‘’savunmada silahların eşitliği’’ gibi en temel hukuk ilkesine aykırılık teşkil et­mektedir.

Bir şekilde şirketlerin açık kay­naklardan erişilebilecekleri bilgi­ler dışında ancak casusluk ya da bilgi hırsızlığı yaparak, suç işle­mek suretiyle elde edebilecekle­ri bilgilerden hareketle şirketleri eleştiriyor olmak hukuki değildir.

İnceleme elemanları yasal yet­kilerine dayanarak rakip şirket­lerden bilgi toplamakta, daha son­ra da şirketleri rakipleriniz daha karlıymış diye eleştirmektedirler.

Gizli emsalin emsal olarak ka­bul edilemeyeceği yönünde Da­nıştay kararı da mevcuttur.

Sadece tedarik ilişkisinin varlığı ilişkili işlem yapmaz

Geçmişte, bir sektör inceleme­sinde, sadece bir yıldan fazla sü­redir aynı tedarikçiden mal alı­yor olmak nedeniyle o tedarikçi­nin ilişkili şirket sayıldığına şahit olduk. Takdir edersiniz ki bu du­rumda birbiriyle ilişkisiz şirket kalmaz.

Teknik olarak bu yaklaşımın izahı mümkün değildir.

Kendi kendinin emsali

Geçmişte, serbest bölgeler in­celenirken, yapılan çok sayıda incelemede serbest bölgelerdeki grup şirketleri yok sayıldı.

Giderleri dahi dikkate alınma­dı.

“Bu şirket ne yapıyor?

Neyle yapıyor?

Hadi kâr marjı abartılı da hiç mi pay bırakılmamalı?”

Bu vb. birçok soru cevaplan­maksızın aradaki grup şirketi yok sayılarak, 3. kişilere alınır veya satılırken oluşan fiyat her ne ise malın emsal fiyatı o dur, dendi.

Gümrük ve Gelir İdaresi ko­nuyu birlikte ele almalı
Değerli okurlar, transfer fiyat­laması konusunda, özellikle taraf­lardan biri yurt dışında ise ne İsa ya ne de Musa ya yaranmak müm­kün olmayabilmektedir. İthal fi­yatı düşse Gümrük İdaresi, çıksa Mali İdare rahatsızlık duyacaktır.

Halka açık bir şirketse işin SPK boyutu da var. Sektörüne göre başka idari birimleri de ilgilen­direbilir. Örneğin ilaç ithalatında Sağlık Bakanlığı ve ilgili mevzuat da göz önünde bulundurulacaktır. (Dünya)
REKLAM ALANI
1- Meslek mensuplarını selamlayan MMMBD Bakırköy Şube Başkanı Hamit Gören, Konuşmalarını Yapması İçin İstanbul SMMM Odası Başkanlığına Aday Olan İrfan Demirci'ye Söz Verdi.
REKLAM ALANI
Mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu, gayrimenkul sermaye iradı olarak tanımlıyor.
Evet, yanılmadınız, tam da tahmin ettiğiniz gibi, konu, geçmiş yıl zararlarının asgari kurumlar vergisi matrahından düşülüp düşülemeyeceği ile ilgili.
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20/A maddesine göre, basit usule tabi mükelleflerin ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir. . . .
Kayıt dışı ekonomi nedir? Ülke ekomisi üzerinde, yaratmış olduğu olumsuzlukları, etkileri ve sonuçları hakkında bir değerlendirme yapmak istedim.
Yılın başından bu yana, sadece İstanbul ve Ankara’da sahte alkolden hayatını kaybedenlerin sayısı 103’e çıktı.
İnsanlığın en önemli ve öncelikli sağlık sorunu olan, Geleceğimizin ve neslimizin düşmanı olan, Gezegenimizde bulunan tüm canlıları yok eden,
6 Şubat 2023'te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen dört il ve iki ilçedeki mükelleflerin, yapılandırma başvuru ile . . .
İstihdamın artırılması, işsizlerin mesleki niteliklerinin geliştirilmesi, işsizliğin azaltılması ve özel politika gerektiren grupların işgücü . . . . .
Bilindiği üzere; Gelir Vergisi Kanunun 75. Maddesinin 2 inci fıkrasının 1 nolu bendindeki parantez içi hüküm uyarınca “Sermaye Piyasası . . . .
Şubat ayı soğuklarla birlikte geldi. Aynı zamanda değerli konutlar vergisinin beyan dönemini de getirdi. Yılda bir kez karşımıza çıktığı için . . . . .
Birçok şirketin kurumsallaşmaması veya yanlış kurumsallaşması sonucu yönetilemez duruma gelmesi son zaman­larda sıkça karşılaştığımız . . .
Sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımlarında faiz indirimiyle ilgili çok makale yazdığımın ve siz okurları sıkmış olabileceğimin . . . .
Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk.
Çalışanlar en az bir yıllık çalışması olması şartı ile çalıştıkları yıl, ay ve güne göre kendi arzu ve isteği dışında iş­ten çıkartıldıklarında ya da . . . .
5597 sayılı Kanunla düzenlenen yurt dışına çıkış harcına ilişkin açıklamaların yer aldığı Rehber yayınlanarak kullanıma sunulmuştur.
Sosyal İçerik Üreticiliği, İnternet ve Benzeri Elektronik Ortamlar Üzerinden Sunulan Hizmetler ile Mobil Cihazlar İçin Uygulama . . . .
6/2/2023 Tarihinde Kahramanmaraş İlinde Meydana Gelen Depremler Nedeniyle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş Ve Malatya İlleri İle . . . .
Gazetemizde 18 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Taşınmaz değerlemesi tartışması Danıştay’a taşındı!” başlıklı köşe yazımızda;