MEVZUATIN İÇİNDEN
Torba kanunda yeni vergiler ve yükümlülükler var
Talha APAK
Yeni düzenlemeyle, vergi dışında kalan alanların kapsama alınması, bazı istisnaların kaldırılması, kayıt dışılıkla mücadele edilmesi, vergi adaletinin güçlendirilmesi amaçlanmış olup, ayrıca çek kanununda ve sosyal güvenlik konularında da ciddi değişimler yapılıyor.
17/10/2025 tarihinde bazı Ak Partili milletvekilleri tarafından TBMM’ye sunulan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” teklifiyle, başta vergi ve sosyal güvenlik konuları olmak üzere yeni bazı vergiler ve ek yükümlülükler getiriliyor.
Vergi konularında yapılacak düzenlemeler
-Mesken kira gelirlerine uygulanan istisna kaldırılacak. Ancak, sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içinde sahip oldukları meskenlerden elde ettikleri kira gelirleri için bu istisna korunmaya devam edecek.
-Konutlar hariç olmak üzere, kiraya verilen mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların faizlerinin kira gelirinin tespitinde gider olarak indirilmesi uygulaması sonlandırılacak.
-Geçici vergi mükellefiyeti bulunanlar için dördüncü geçici vergilendirme dönemi sisteme dahil edilerek, mükelleflerin kazançları artık 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilecek ve yılın son çeyreğine ait geçici vergi beyannamesi verilecek.
-Gayrimenkullerin devir ve iktisaplarında; emlak vergisi değerinden az olmamak üzere mükelleflerce beyan edilen alım satım bedeli üzerinden tapu harcı hesaplanıp beyan edilen alım satım bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespiti halinde, aradaki farka ilişkin tapu harcı %100 nispetinde vergi ziyaı cezası alınacak.
-Sıfır araçların ilk tescil işlemleri ile tescil edilmiş araçların (ikinci el) satış ve devirlerinde, noterler tarafından satış ve devir bedeli üzerinden, asgari 1.000 TL'den az olmamak üzere binde 2 oranında nispi noter harcı alınması sağlanacak.
-Mevcut durumda harca tabi olmayan birçok ruhsat ve yetki belgesinden yıllık harç alınacak ve bu kapsamda; kuyumculuk, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri, ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları (muayenehane, poliklinik, tıp/ağız ve diş sağlığı merkezleri), veteriner hekim muayenehane, poliklinik ve hayvan hastanesi ruhsatları, kıymetli madenler ve havacılık işletme ruhsatları yıllık harca tabi olacak. Ayrıca, hususi hastaneleri ve laboratuvarları açma ruhsatnameleri ile turizm müessesesi işletme belgelerine ilişkin harçlar da yıllık hale getirilecek.
-Noterler tarafından gerçekleştirilen tescil edilmiş araçların (ikinci el) satış ve devir işlemlerine ilişkin harç istisnası kaldırılacak.
Sosyal güvenlik konularında yapılacak düzenlemeler
-İşveren prim teşviği imalat hariç 4 puandan 2 puana indirilecek.
-Prime esas kazanç tavanı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılacak.
-Emeklilik prim oranının işveren hissesi 1 puan artırılacak.
-Gelir ve aylık bağlanmış olanların prim borçları gelir ve aylıklarından kesilecek.
-Doğum hariç borçlanma prim oranı %32'den %45'e çıkarılacak.
-BAĞKUR primlerinin ödenmemesi nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin ihya prim oranı %45 olarak belirlenecek.
-Genç girişimcilere bir yıl süreyle sağlanan prim desteği sonlandırılacak.
-İsteğe bağlı sigorta, tarım işçileri, kısmi süreli çalışanlar ve ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranları %20’den %21’e yükseltilecek.
Diğer konularda yapılacak düzenlemeler
-Çek Kanunu’nda; üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ibrazının geçersiz olduğuna ilişkin süreli düzenlemenin geçerlilik süresi 31/12/2025’ten 31/12/2028’e uzatılacak.
-Vakıf yükseköğretim kurumlarında hazırlık sınıfı ve/ veya birinci sınıf dışındaki öğrenim ücretlerinin, Mütevelli Heyet yerine, cari yıl haziran ayı yıllık ÜFE ve TÜFE artışı ortalaması da dikkate alınarak Yükseköğretim Kurulu’nun belirleyeceği esaslara göre tespit edilecek.
-Kentsel Dönüşüm Başkanlığına, kentsel dönüşüm uygulamalarında kullanılmak üzere, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait bankalardan 31/12/2029 tarihine kadar iç borçlanma yapabilme yetkisi verilecek.
-Mahalli idare organlarında seçimle göreve gelmiş olanların (belediye başkanı/ vekili, meclis/encümen üyeleri vb.) ilgili kanunları uyarınca kendi bünyelerinde yürüttükleri zorunlu görevler nedeniyle aldıkları ödenek ve huzur hakları, genel tek ücret kuralının kapsamı dışına çıkarılacak. Ancak, bu görevlerden sadece biri için ödeme yapılacak.
Görüldüğü üzere, geçen hafta TBMM’ye sunulan torba kanun tasarısında çok sayıda önemli düzenlemeler yapılmakta. Kamuoyunda oluşacak tepkilere göre bu düzenlemelerin ne kadarının kabul göreceği, ne kadarının taslaktan çıkarılacağı, ne kadarının ilave edileceği TBMM’deki görüşmeler sonrası netleşecek.
Ancak, son 2 yılda yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle iş piyasasının;
-Birikmiş kamu borçlarına yapılandırma yapılıp yapılmayacağı,
-31/12/2025 itibariyle enflasyon düzeltmesinin yapılıp yapılmayacağı,
-Çok yüksek belirlenen 2026-2029 yılları arası emlak vergisi değerlerinin düşürülüp düşürülmeyeceği,
-Matrah artışı, stok affı, fiktif hesapların düzeltilmesi gibi bir düzenlemelerin yapılıp yapılmayacağı,
Konularında ciddi beklentileri ise devam etmekte. (Dünya)