3568 sayılı kanuna göre faaliyette bulunan meslek mensuplarını yakından ilgilendiren bir önemli değişiklik önerisi, daha önce kaldırılmış bulunan 4. geçici vergi döneminin yeniden ihdasıdır. Bu değişiklik tabii ki meslek mensuplarından önce gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile kurumları ilgilendiriyor. Zira onlar için ödenecek verginin 1 veya 2 ay öne çekilmesi anlamını taşıyor. Değişikliğin gerekçesi; “dördüncü geçici vergilendirme döneminin kaldırılmasının, kurumlar ve gelir vergisi beyannamesi verme süresinin değişmemesi ile birlikte uygulamada bilgi belge akışına ilişkin sürelerin değişmesine, finansal raporların ve beyannamelerin sağlıklı bir şekilde süresinde hazırlanamamasına sebebiyet vermesi” olarak açıklanmıştır. Ancak bu gerekçeye katılma olanağı yoktur.

Kamu finansmanı amacı ile önerildiği açık olan dördüncü geçici vergi dönemi ihdas edilirken birinci geçici vergi dönemi kaldırılabilirdi. Bu yolla Mart ve Nisan aylarında zaten gecesi gündüze karışarak beyanname hazırlamakla uğraşan meslek mensuplarına, hiç olmazsa Mayıs ayında biraz rahatlama olanağı da sağlanabilirdi.

Mevcut düzenlemelere göre sürekli olarak portföyünün en az %51'i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma paylarının elden çıkarılmasında tevkifat uygulanmamakta ve bu katılma paylarından elde edilen gelirler için beyanname de verilmemektedir. Bu düzenlemelerdeki elde tutma süresine bağlı söz konusu istisnanın, bazı serbest fon yatırımcıları nezdinde, Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerine uzun vadeli yatırımı teşvik etme amacını aşacak şekilde vergi planlaması yoluna gidilmesine neden olduğu gerekçesi ile bu konuda da bazı değişiklikler önerilmektedir. Önerilen düzenleme ile söz konusu istisnanın vergi planlama aracı olarak kullanılmamasını teminen, sürekli olarak portföyünün en az %51'i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonlardan; katılma payları sadece nitelikli yatırımcılara satılabilen, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS)’nda işlem görmeyen ve fon portföyüne alınacak varlık ve işlemlere ilişkin herhangi bir oransal sınırlamaya tabi olmayanlar için bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnasının uygulanmaması sağlanmaktadır. Bu özelliklere sahip olanlar dışında kalan, sürekli olarak portföyünün en az %51'i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonların katılma payı sahipleri ise öteden beri olduğu üzere mevcut istisnadan yararlanmaya devam edecektir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 2. maddesinde yer alan; dernek veya vakıflarca elde edilen kesinti suretiyle vergilendirilmiş kira gelirleri ile menkul kıymet ve faiz gelirleri dolayısıyla ve Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullardaki atölye ve uygulama birimleri ile çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağına yönelik düzenlemenin uygulama süresi 31.12.2025 tarihinde doluyordu. Torba Kanun Teklifinde yer alan bir öneriyle de maddenin uygulanma süresinin 31/12/2035 tarihine kadar uzatılması amaçlanmaktadır.

Torba kanun teklifindeki vergiye ilişkin düzenlemeler yukarıda aktardığımla sınırlı. Harç konusundaki değişikliklere ise hiç girmiyorum. Çünkü zaten basında yeterince aktarılmakta ve eleştirilmekte.

Kısa bir değerlendirme yapacak olursa “dağ fare doğurmuştur.” Teklif hiçbir beklentiye cevap vermemiştir. Beklentilerin başında gelen temel konuları tekrar hatırlatayım. Emlâk vergisi arsa/arazi değerlerine ilişkin düzenleme, enflasyon düzeltmesinin akıbeti ve borçların yapılandırılması. Umarım Plan ve Bütçe Komisyonunda teklif geliştirilir ve beklentiler karşılanır.  (Ekonomim- 23.10.2025)