VERGİ KURDU
Matrah ve vergi artırımından vazgeçmek mümkün mü?
Abdullah TOLU
Son günlerde en çok sorulan sorulardan birisi de, yapılmış bulunulan matrah ve vergi artırımlarından kısmen veya tamamen vazgeçilip vazgeçilemeyeceği ile ilgili.
Başvuru süresinin sonuna yaklaştığımız bugünlerde son derece önemli ve yerinde bir soru!
En çok ilgi matrah ve vergi artırımına!
İş dünyası ve vergi mükellefleri, 7440 sayılı Yapılandırma Kanunu’nda yer alan düzenlemeler içerisinde en çok ilgiyi “matrah ve vergi artırımı”na gösteriyor. Bunun en büyük nedeni ise, matrah ve vergi artırımı yapılan yıl/yıllara “vergi incelemesi yapılmama garantisi” verilmesi. Bu garanti, anılan düzenlemeyi cazip hale getiriyor.
Peki, bu ilginin sebebi ne?
Matrah ve vergi artırımı aslında Maliye’ye karşı bir “kasko sigortası” niteliğinde! Matrah ve vergi artırımı yaparak tahakkuk eden vergiyi ödeyen mükellefler, bazı istisnai durumlar (devir KDV, KDV iadesi, stopaj iadeleri vb.) hariç, matrah ve vergi artırımı yaptıkları yıl veya yıllar için, artırım konusu vergi türleri yönünden “vergi incelemesi yapılmama garantisi” elde ediyorlar. Maliye ise bu garantiyi, matrah ve vergi artırımı nedeniyle tahakkuk eden verginin ödenmesi karşılığında veriyor. Yani, artırım yapılan yıllarla ilgili düşük tutarda bir “sigorta primi” ödenerek, vergi incelemesinden kurtulmak mümkün.
Ayrıca, KDV artırımının özel esaslar listesinden çıkarma avantajı sağlaması, mükellefleri KDV yönünden artırım yapmaya teşvik ediyor.
Hangi yıllar için matrah ve vergi artırımı yapılabiliyor?
Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ile KDV mükelleflerinin 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 takvim yılları için matrah ve vergi artırımı yapmaları mümkün bulunuyor (7440 sayılı Kanun, Mad. 5, geçici 1).
Matrah ve vergi artırımı aynı şey mi?
Kamuoyunda matrah ve vergi artırımı birbiriyle karıştırılıyor. Hemen belirtelim, matrah ve vergi artırımı aynı şey değil. Matrah artırımı, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyanları; vergi artırımı ise KDV ve stopaj gelir/kurumlar vergisi beyanları (muhtasar) için söz konusu olabiliyor.
Uzatma olmadığı takdirde başvurular 31 Mayıs’ta sona eriyor!
Matrah ve vergi artırımı başvuru süresi, herhangi bir uzatma olmadığı takdirde 31 Mayıs’ta sona eriyor. Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenlerin 31 Mayıs’a (bu tarih dahil) kadar başvuruda bulunmaları, tahakkuk eden vergileri de peşin veya ilk taksiti Haziran 2023 ayı sonuna kadar olmak üzere aylık dönemler halinde 12 eşit taksitte ödemeleri gerekiyor. Ayrıca, ilk iki taksitin süresinde ödenmesi de zorunlu bulunuyor. 31 Mayıs 2023 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ilgili vergi dairesine başvurulmaması halinde ise, matrah ve vergi artırımından yararlanılması mümkün olmuyor.
Burada hemen belirtelim, Cumhurbaşkanımızın başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1’er aya kadar uzatma yetkisi bulunuyor.
Neden bu artırımlardan vazgeçilmek isteniyor?
Bu kadar kazançlı ve korunak sağlayan bir düzenlemeden mükellefler neden vazgeçmek ister ki?
Bunun pek çok haklı nedeni olabilir!
Mükellefler; yanlış veya bilgisi haricinde yapılan matrah ve vergi artırım beyanı, sonradan bazı yıl/yıllar için artırımdan yararlanılmak istenilmemesi vb. nedenlerle, matrah ve vergi artırımlarından kısmen veya tamamen vazgeçmek isteyebiliyorlar.
Matrah ve vergi artırımından vazgeçmeye ilişkin bir düzenleme var mı?
Evet, var! Ama, biraz karışık!
Şöyle ki; bugüne kadar çıkarılan Yapılandırma Kanunları ve Tebliğlerine maalesef vazgeçmeye ilişkin net bir hüküm veya açıklama konulmuyor. Genellikle bu hususa, Yapılandırma Kanunu yürürlüğe girer girmez Maliye’nin sadece teşkilatına gönderdiği bir İç Genelge ile açıklık getiriliyor. Bu, yıllardır süregelen bir alışkanlık, hatta gelenek haline bile geldi denilebilir.
7440 sayılı Kanun’da da bu gelenek değişmedi, gerek 7440 sayılı Kanuna gerekse 1 No.lu Tebliğe bu konuda herhangi bir hüküm veya açıklama konulmadı, sonrasında çıkarılarak Maliye teşkilatına gönderilen bir İç Genelge ile bu hususa açıklık getirildi.
Söz konusu İç Genelgenin (A/5). Maddesinin dördüncü fıkrasında;
“Kanunun pişmanlıkla ya da izaha davet kapsamında veya kendiliğinden verilecek beyannameler, matrah ve vergi artırımı ile işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin hükümlerinden yararlanmak üzere beyan ve bildirimde bulunanların başvuru süresinin sonuna kadar bu beyan ve bildirimlerini düzeltebilecekleri ve ödeme seçeneklerini değiştirebilecekleri ancak, Kanunun 5. maddesinin yedinci fıkrası kapsamında, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan farkın, matrah veya vergi artırımı yapılan tutar ile birlikte değerlendirilmiş olması hâlinde, bu matrah ve vergi artırımına ilişkin beyanları azaltacak şekilde düzeltme yapılamayacağı”
açıklanmış bulunuyor (27 Mart 2023 tarihli ve 2023/1 Seri No.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun İç Genelgesi).
Maliye, matrah ve vergi artırımından vazgeçmeye şartlı izin verdi!
Maliye, söz konusu İç Genelgesi ile, mükelleflerin başvuru süresinin son gününe kadar vermiş oldukları matrah ve vergi artırımı beyanlarını iptal ettirmek suretiyle matrah ve vergi artırımlarından kısmen veya tamamen vazgeçmelerine izin verdi.
Dolayısıyla,
- Matrah ve vergi artırımı beyanında bulunanların, başvuru süresinin sonuna kadar (uzatılmadığı takdirde 31 Mayıs) bu beyanlarını düzeltmeleri ve ödeme seçeneklerini değiştirmeleri mümkün bulunuyor.
- Ancak, başvuru süresi dolduktan sonra matrah ve vergi artırımlarına ilişkin beyanların düzeltilmesi ve ödeme seçeneklerinin değiştirilmesi ise mümkün bulunmuyor.
Sonuç Olarak;
Evet, mükelleflerin uzatılmadığı takdirde başvuru süresinin son günü olan 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) vermiş oldukları matrah ve vergi artırımı beyanlarını iptal ettirmek suretiyle matrah ve vergi artırımlarından kısmen veya tamamen vazgeçmeleri mümkün bulunuyor. Doğrusu ve olması gereken de bu!
Başvuru süresi geçtikten sonra matrah ve vergi artırımından vazgeçilmesi gibi bir durum ise, zaten söz konusu değil.
Bizden söylemesi!..(Ekonomim)