MEVZUATIN İÇİNDEN
Maliye, örtülü olarak “Nereden buldun?” diyecek
Talha APAK
Uzun yıllardır maliye cephesinde ve kamuoyunda tartışılan ve bir türlü hayata geçirilemeyen “Nereden buldun?” uygulaması, nihayet örtülü de olsa maliye tarafından potansiyel riski bulunan kişilere gönderilen önemli bir yazı ile gündeme düştü. İlgili yazı ile kişiler önce “izaha davet” edilecek, gerekli görülmesi halinde ise “incelemeye” sevk edileceklerdir.
İlgili yazı aynı zamanda, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalar Birliği’ne (TÜRMOB) 27/05/2025 tarihinde bildirilerek, TÜRMOB’a bağlı odaların ve meslek mensuplarının bilgilendirilmesi istenmiş ve gerekli desteğin sağlanması talep edilmiştir. Böylece, 2023 ve 2024 vergilendirme döneminde büyük ölçekli şirketlere ortak olup, gelir vergisi beyannamesi ile kazanç/irat beyan etmeyen kişiler mercek altına alınarak incelemeye davet edilmeye başlanmıştır.
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın yazısı
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın 27/05/2025 tarih ve E-84992840-663.02[DEN-S]-18318 sayılı yazısı ile TÜRMOB’a gönderilen yazı aşağıdaki gibidir:
1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 228. maddesinde, her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplamak suretiyle oluşturulacak Risk Analiz Sistemi üzerinden mükelleflerin faaliyetlerini gruplar ve sektörler itibarıyla analiz etmek, mukayeseler yapmak ve bu suretle risk alanlarını tespit etmek, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmek için başta Bakanlığımız olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla toplumun tüm kesimlerinin desteğini almak ve işbirliği içerisinde teşvik edici düzenleme ve uygulamaları hayata geçirmek amacıyla “Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı (2023-2025)” yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Eylem Planı’nın 2. Bileşeni: “Toplumsal Farkındalık ve Gönüllü Uyum Seviyesinin Yükseltilmesi” bölümünde yer verilen Eylem No 8: “Mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini zamanında yerine getirilmesini sağlamak amacıyla davranışsal yaklaşım politikalarından yararlanılacaktır.” eylemi kapsamında Başkanlığımızca çalışmalar yapılmaktadır. Davranışsal yaklaşım politikalarının amacı; bireylerin tercih hakkını koruyarak, doğru yönde karar almalarına yardımcı olmak amacıyla yönlendirilmelerine olanak sağlamaktır.
Başkanlığımız tarafından 2023 ve 2024 vergilendirme döneminde büyük ölçekli şirketlere ortak olup, Gelir Vergisi beyannamesi ile kazanç/irat beyan etmeyen, ayrıca ücret, irat, kazanç ve hasılatları dolayısıyla haklarında herhangi bir tevkifat bildirilmemiş risk taşıyan gerçek kişilere ilişkin olarak “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” planlanmıştır. Bu kapsamda mükelleflerin maruz kalabilecekleri potansiyel vergisel risklerin en aza indirilmesi amacıyla Birliğinizin bağlı odaların ve meslek mensuplarının bilgilendirilerek gerekli desteğin sağlanması önem arz etmektedir.
Söz konusu incelemenin amacı ve kişilere sorulacak muhtemel sorular
Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı’na göre, ilk olarak 2023-2024 vergilendirme dönemini kapsayacak şekilde kişilerin gelirleri, harcamaları ve banka hareketleri üzerinde yapılacak tespitler sonrası kişiler izaha davet edilecek ve öncelikle aşağıdaki konularla ilgili sorgulanacaklardır:
1.Şirketin tüzel kişiliğinden ziyade, şirket ortaklarının şahsi mali profilleri incelenecek ve beyan ettikleri ile beyan etmedikleri gelirleri arasındaki farklar sorgulanacaktır.
2.Kişilerin varsa şirket ortaklıklarından dolayı şirketten aldıkları huzur hakkı veya kar dağıtımı sorgulanacaktır.
3.Kişilerin varsa şirket ortaklıklarından dolayı şirkette borçlu veya alacaklı oldukları hesap bakiyeleri sorgulanacaktır.
4.Kişilerin banka hesaplarındaki yüksek miktardaki para hareketleri sorgulanacaktır.
Yukarıdaki kriterler kapsamında kişilere yapılacak çağrı öncelikle izaha davet şeklinde olup, evvela soru/cevap şeklinde tutanaklar tanzim edilecektir. Sorulacak soruların makul cevabı temin edilemezse, kişiler incelemeye sevk edilecektir. İncelemenin sonucu ise vergi inceleme raporuyla sonuçlanacaktır.(Dünya)