Gelir vergisi beyannamesiyle ilgili son notlar
01 Mart 2024 Cuma
Gelir vergisi beyan dönemi bugün başlıyor. Beyanname verecekler için, işte pratik bazı bilgiler.
Gelir vergisi beyannamesiyle ilgili son notlar
VERGİ PORTALI

Gelir vergisi beyannamesiyle ilgili son notlar

Recep BIYIK

Gelir vergisi beyan dönemi bugün başlıyor. Beyanname verecekler için, işte pratik bazı bilgiler.

Bütün gelirler için tek bir beyanname

Gerçek kişilerin tüm kaynaklardan elde ettiği gelirler toplanır ve tek bir beyanname ile beyan edilir.

Örneğin bir kişinin hem kira geliri hem beyan edilmesi gereken ücret geliri hem de kâr payı geliri varsa bunlar için ayrı ayrı beyanname verilmez, hepsi tek bir beyannamede toplanır.

Aile reisi beyanı yok

Vergi sistemimizde aile reisi beyanı yoktur. Beyana tabi geliri bulunan aile bireylerinin her birinin geliri için ayrı beyanname verilmesi gerekir.

Beyana tabi geliri olan küçüklerin ve kısıtlıların beyannamesi, bunlar adına düzenlenir, kanuni temsilcisi tarafından imzalanır.

Beyan edilen gelirden daha önce kesilen vergiler hesaplanan vergiden mahsup edilir

Beyan edilen gelir üzerinden yıl için kesinti yapılmışsa, kesilen vergi beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilir. Örneğin işyeri kira geliri elde edenlerin kira bedelinden kesilen vergi ile kâr payı alanların aldıkları kâr payından kesilen vergi, bu gelirlerin beyanı durumunda ödenecek vergiden mahsup edilecektir.

Mahsubun yapılabilmesi için verilecek beyannameye, bu vergileri kesen mükellefin bilgilerinin yer aldığı bir tablonun eklenmesi gerekir. Bazı durumlarda bu kesintilerin ödenecek gelir vergisinden daha fazla olması, dolayısıyla vergi idaresinden vergi iadesi alınması da söz konusu olabilir. Varsa iadenin yazılı bir dilekçe ile vergi dairesinden talep edilmesi gerekir.

Hesaplanan vergiden yurt dışında ödenen vergiler mahsup edilebilir

Beyan edilen gelirler arasında yurt dışından elde edilen örneğin; kira geliri, faiz geliri gibi gelirler varsa, bu gelirler üzerinden yurt dışında ödenen gelir vergisi Türkiye’de mahsup edilebilir. Bunun için yetkili makamlardan alınan belgenin Türk elçilik ya da konsolosluklarına onaylatılması gerekir.

Bir gelir unsurundan doğan zarar diğer gelirlerden mahsup edilebilir

Kural olarak, beyan edilen birden fazla gelir türlerinden birinde ya da birkaçında zarar oluşması durumunda bu zararlar diğer gelirlerden mahsup edilebilir.

Örneğin; kâr payı beyan eden bir kişi aynı zamanda kira geliri de elde ediyorsa ve kiraya verdiği bina için yapmış olduğu giderlerin büyüklüğü nedeniyle kira geliri zarara dönmüşse bu zarar, kâr payı gelirinden indirilebilir. Bu konunun çeşitli istisnaları ve farklı uygulamaları söz konusu, bu nedenle böyle durumlarda mutlaka bir uzmandan yardım almanızı öneririm.

Beyanname üzerinde ayrıca yapılabilecek indirimler

Vergi mevzuatımız kural olarak, gelirin elde edilmesi için yapılan giderlerin kazancın tespitinde dikkate alınmasını öngörüyor. Dolayısıyla gelirin safi tutarı üzerinden vergi hesaplanıyor.

Gelirin elde edilmesiyle doğrudan ilgisi olmayan bazı giderler de beyannamede gelirden düşülebiliyor. Beyannamede indirim konusu yapılabilecek giderlerden bazıları şunlar: 

Eğitim ve sağlık harcamaları

Mükellefin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ilişkin eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirden indirilebiliyor. İndirim olanağı beyan edilen gelirin %10’u ile sınırlı. Bu harcamaları indirim olarak dikkate alabilmek için, Türkiye’de yapılması ve gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek ya da tüzel kişilerden alınacak belgelerle belgelendirilmesi gerekiyor. 

Bağışlar

Bağışın yapıldığı alan veya kuruma bağlı olarak çeşitli sınırlar var. Bazı bağışlar beyan edilen gelirin %5’i sınırı içinde indirilebilirken, bazı bağışlar, örneğin; okul, sağlık tesisleri, huzur evi, rehabilitasyon merkezi gibi yerlere yapılan bağışların tamamı, sınır olmaksızın matrahtan indirilebilir. 

Sanat, kültür faaliyetlerine yönelik bağış ve yardımlar

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen birçok faaliyet için yapılan harcama matrahtan indirilebilir. Örneğin; bilimsel kazı çalışmaları, yazma ve nadir eserlerin korunması, kültürel ulusal ya da uluslararası organizasyonlar gibi. Bu bağış ve yardımların tamamı bir sınırlama olmaksızın matrahtan indirilebilir. 

Sponsorluk harcamaları

Amatör sporlara yapılan harcamanın tamamı ile profesyonel sporlara yapılan harcamanın %50’si vergi matrahından indirilebilir. İstenen prosedüre uygun olarak yapılmak şartıyla. 

Hayat sigortaları ile şahıs sigortalarına ödenen primler

Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, vergi matrahından düşülemiyor. Ancak beyanname veren kişinin kendisine, eşine veya küçük çocuklarına ait ödenen hayat sigortası priminin %50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin tamamı matrahtan düşülebiliyor.

Bu çerçevede indirilebilecek tutarla ilgili iki sınırlama var: İndirilecek olan tutar beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını geçemiyor. 

Beyanname nasıl verilir?

Ticari, zirai ve mesleki kazancı bulunanlar beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda. Bu tür gelirleri olmayanlar, beyannamelerini elektronik ortamda verebilecekleri gibi kâğıt ortamında da verebilirler.

Ayrıca, geliri sadece kira, ücret, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşanlar, Gelir İdaresi’nin bir hizmeti olan Hazır Beyan Sistemi’ni kullanarak beyannamelerini verebilirler.

Hazır Beyan Sistemi, Gelir İdaresi’nce çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılarak beyannamelerin Gelir İdaresi tarafından otomatik olarak doldurulduğu ve mükelleflerin onayına sunulduğu bir sistem.

Sistemi kullanmak için yapılması gereken, hazirbeyan.gib.gov.tr adresinden veya Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) üzerinden sisteme ulaşmak, sisteme giriş yapıldığından ekrana yansıyacak olan Gelir İdaresi’nce hazırlanan beyannameyi kontrol etmek, doğruysa onaylamak, değilse düzelterek onaylayarak işlemi tamamlamak.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nca hazırlanan, Hazır Beyan Sistemi’ne ilişkin broşür, 20 Şubat 2024 tarihinde Başkanlığın internet sitesinde yayımladı. Sistemi kullanacaklar, bu broşürden yararlanabilirler. 

Beyan ve ödeme zamanı

Gelir vergisi beyannamesi kişinin ikametgâhının bulunduğu yerin vergi dairesine Mart ayının sonuna (Mart ayının son günü tatil olduğundan 1 Nisan akşamına) kadar verilebilir.

Beyanname üzerinde hesaplanacak vergi Mart ve Temmuz ayında iki taksitte ödenir. (Ekonomim)
REKLAM ALANI
8- Plaket Töreninde Ödeal Adına Akgün Koçali'ye, Exporto adına Hülya Hacıbayramoğlu'na ve İktisadi Dayanışma Adına İmtiyaz Sabihi Nusret Sümer'e Rıza Teksan Plaketini Takdim Etti.
REKLAM ALANI
Sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımlarında faiz indirimiyle ilgili çok makale yazdığımın ve siz okurları sıkmış olabileceğimin . . . .
Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk.
Çalışanlar en az bir yıllık çalışması olması şartı ile çalıştıkları yıl, ay ve güne göre kendi arzu ve isteği dışında iş­ten çıkartıldıklarında ya da . . . .
5597 sayılı Kanunla düzenlenen yurt dışına çıkış harcına ilişkin açıklamaların yer aldığı Rehber yayınlanarak kullanıma sunulmuştur.
Gazetemizde 18 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Taşınmaz değerlemesi tartışması Danıştay’a taşındı!” başlıklı köşe yazımızda;
İş sağlığı ve güvenliği konusu, çalışma hayatının küresel boyutta bir sorunu olarak gündemdeki yerini korumaktadır. . . . .
Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanunu'nun 280'inci maddesi gereği işletmeler yabancı para mevcutları ile yabancı para cinsinden olan borç . . . .
Önceki yazımda veraset vergisinin beyanname sürelerini aktararak süresinde beyanname verilmemesinin sonuçlarını irdelemiştim. . . .
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kamuoyuna açıklanan bilgilerde 2024 yılında Vergi Müfettişleri tarafından yapı­lan vergi incelemelerinde .. ..
31 Ocak 2025 tarihine kadar kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara, 31 Ocak 2025 Tarihine kadar . . .
Gerçek kişiler için gelir vergisi beyan döneminin başlamasına artık sayılı günler kaldı. Dolayısıyla konuyla ilgili yazılacak makalelerin de zamanı geldi.
İlk defa 2012 yılında yürürlüğe konulan ‘iş sağlığı ve güvenli­ği’ sistemi bugüne kadar çeşitli değişiklikler ve ertelemelere uğ­radı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 580) ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Türkiye'deki ekonomik dengelerin bozuk olmasını ve ekonomik krizin en büyük sebebleri nedir, sorusu üzerine yapılan kamuoyu . . . . .
Bilindiği gibi Veraset ve İntikal Vergisi beyana dayalı bir vergidir. Bu vergide beyanın verilme süreleri kanunda aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Bolu Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'de çıkan ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan yangına ilişkin adliyeye sevk edilen . . . . .
Yargı Reform Strateji Belgesi'nden sahte senetlerin önüne geçecek bir sistem çıktı. Buna göre, filigramlı senetlerle 'kırtasiyeden al, doldur' . . .