GES ve RES Yatırımlarında İndirimli Kurumlar Vergisi
YMM Bülent Fıçıcı
Enerji yatırımına yönelik Güneş Enerjisi Santrali (GES) ve Rüzgâr Enerjisi
Santrali (RES) yatırımları, teşvik mevzuatı kapsamında sadece Genel Teşvik
Belgesi desteklerinden (KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyeti)
yararlanırken, 24.02.2022 tarihinde mevzuatta yapılan değişiklik ile Bölgesel
Teşvik Belgesi desteklerinden yararlanmaya başladı.
Son dönemde enerji maliyetlerinde meydana gelen yüksek artışlar ve bu
yatırımların bölgesel destek kapsamına alınması ile GES ve RES yatırımlarına
olan ilgi ciddi anlamda arttı.
Bölgesel Teşvik Belgesi kapsamına alınan GES ve RES
yatırımlarının yararlanacağı destek unsurları; KDV istisnası, gümrük vergisi
muafiyeti, kurumlar ve gelir vergisi indirimi, sigorta primi işveren hissesi
desteğidir. 6. Bölgede sigorta primi işçi hissesi desteği ve gelir vergisi
stopajı desteği de bulunmaktadır. Öte yandan, başka bölgesel yatırımlarda yer
alan faiz desteği ise bu yatırım türünde uygulanmayacaktır.
Bu bölgesel desteklerinin en avantajlısı ve uygulaması
zor olanı kuşkusuz ki yatırıma vergisel katkı anlamındaki kurumlar ve gelir
vergisi indirimi, yani yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar vergi oranının
indirimli uygulanmasıdır. Bu konunun önemi ve çok soru almamdan dolayı da bu
yazımın konusunu diğer destek unsurlarına çok girmeden, GES ve RES
yatırımlarında İndirimli Kurumlar Vergisi olarak belirledim.
İlgili
Mevzuat;
15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda
Devlet Yardımları Hakkında Kararın
EK-2B
“İllerin Bölgesel Desteklerden Yararlanabilecek Sektörlerine İlişkin Sektör
Numaraları” başlıklı tablosunun (14) numaralı dipnotuna 24.02.2022 tarihinde;
“Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı
anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine
dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik
üretim tesisi yatırımları faiz/kâr payı desteği sağlanmaksızın, 1., 2. ve 3.
bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4. bölgede uygulanan, 4., 5. ve 6.
bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan
bölgesel desteklerden yararlanır.” İfadesi
eklenmiştir.
Yatırım
Teşvik Belgesi;
GES ve RES yatırımlarında Yatırım Teşvik Belgesi alınabilmesi için, asgari
sabit yatırım tutarının 1. ve 2. bölgelerde 3 milyon TL, 3.,4.,5. ve 6.
bölgelerde ise 1,5 milyon TL olması ve en az 240KW gücünü ihtiva etmesi,
panellerin ve çelik konstrüksiyonun yerli üretici firmalardan temin edilmesi
gerekmektedir.
Yatırımın Türü;
Bu tür yatırımlar işletmedeki diğer yatırımlardan bağımsız olarak
gerçekleştirildiğinden T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (Bakanlık) tarafından
yatırım cinsi Komple Yeni Yatırım olarak değerlendirilmekte ve Komple Yeni
Yatırım Teşvik Belgesi verilmektedir.
Yatırıma Katkı Oranı ve Vergi
İndirimi Oranı:
Kararnamedeki ifadeye göre ilk 4 bölgede yapılan yatırımlar 4. bölge
desteklerinden yararlanacağı için bu yatırımlarda yatırıma katkı oranı (yko)
%30, vergi indirim oranı (vio) ise %70 olarak uygulanacaktır. 5. bölgede yko
%40, vio %80, 6. Bölgede yapılacak yatırımlarda ise yko %50, vio %90 olarak
uygulanacaktır. 4. ve 5. bölgenin osb’lerinde yapılacak yatırımlar bir alt bölgenin
desteklerinden faydalandırılacaktır.
Kararnameye geçici 8. madde olarak 22.02.2017 tarihinde ilave edilen ve
2017-2022 yılları için uygulanan yatırıma katkı oranına +15 puan ilave ve vergi
indirim oranının %100 olarak uygulanması, sadece imalat sanayiine yönelik
(US-97 Kodu 15-37 arasında olan) yatırımlar için uygulandığından GES ve RES
yatırımları bu kapsam dışındadır. Bu yatırımların Uluslararası Sektör Kodu yani
US-97 kodu 40 olarak belirlenmiştir.
Kısacası bu yatırımlar için gerek yatırım döneminde gerekse yatırım döneminden
sonra ilk 4 bölgede yatırıma katkı oranı %30 vergi indirim oranı ise %70 olarak
uygulanması, yapılan yatırımın %30 una ulaşıncaya kadar Kurumlar Vergisi oranı
%20 ise %20 yerine %6 olarak (%70 indirimli) uygulanması anlamına gelmektedir.
Yatırım Döneminde İndirimli
Kurumlar Vergisi;
Kurumlar Vergisi Tebliğine 10 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile
eklenen 32.2.5. bölümünde de ifade edildiği üzere, yatırım döneminden kasıt;
yatırıma fiilen başlanılan tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin
başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla Bakanlığa müracaat tarihini içeren
geçici vergilendirme döneminin son gününe kadar olan sürenin anlaşılması
gerekmektedir. Öte yandan yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama vizesine
müracaat tarihinden önceki bir tarih olarak gerçekleşmesi halinde, yatırımın
fiilen tamamlandığı tarihin geçici vergilendirme döneminin son gününün, yatırım
döneminin sona erdiği tarih olarak dikkate alınması gerekir.
Her ne kadar uygulamada Bakanlık, Komple Yatırım Teşvik Belgesi olarak vermiş
olduğu teşvik belgelerinin süresini üç yıllık verip, 2012/1 sayılı tebliğe
istinaden 4,5 yıla kadar uzatma imkânı olsa da, özellikle GES yatırımlarında
yatırım dönemi çok kısa sürmektedir. Genellikle tüm yatırım birkaç ayda
tamamlanmaktadır.
Burada yatırım dönemini ilk yatırım harcaması yapılan tarihin geçici vergi
döneminin başından son yatırım harcaması yapılan geçici vergi döneminin son
günü olarak değerlendirmeli ve bu dönem aralığında İndirimli Kurumlar
Vergisinin diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara isteğe bağlı olarak
uygulanabileceği unutulmamalıdır.
Diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç, yatırıma katkı tutarının tamamının
kullanılmadığı teşvik belgeleri kapsamında, yatırımlardan elde edilen kazançlar
dışında kalan kazançlar tümüdür.
Yatırım döneminde, tüm diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca İndirimli
Kurumlar Vergisi uygulanabildiğinden, normalde yatırım dönemini uzun tutmak,
vergi indirim hakkını daha avantajlı hale getirmektedir. Ancak özellikle GES
yatırımları kısa sürede tamamlandığından ve yatırımdan kazanç elde etmeye
başlanıldığından, yatırım dönemini çok uzatma imkânı da bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, yatırımı tamamladıktan sonraki dönemlerde kalan yatırıma katkı
tutarını 11 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğindeki esaslar dahilinde
yeniden değerlemeye tabi tutarak kullanılmayan tutarı artırmanın da bir avantaj
olduğu unutulmamalıdır.
Yatırım döneminde yatırımdan kazanç elde edilmeye başlanıldığı takdirde, elde
edilen kazanca İndirimli Kurumlar Vergisi uygularken, aynı zamanda diğer
faaliyetlerden elde edilen kazanca da İndirimli Kurumlar Vergisi
uygulanabilecektir.
Yatırımdan
Elde Edilen Kazançlara İndirimli Kurumlar Vergisi;
Gerek yatırım döneminde gerekse yatırım döneminden sonra yatırımdan kazanç elde
etmeye başlanıldığında, yatırımdan elde edilen kazancın ayrı olarak
hesaplanarak bu tutara İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanması gerekmektedir.
Önceki bölümlerde de belirtiğim üzere, Bakanlık GES ve RES yatırımlarına Komple
Yatırım Teşvik Belgesi vermektedir. Komple Yatırım Teşvik Belgelerinde de
yatırımdan elde edilen kazancın hesaplanması zorunlu olup, tevsi yatırımlarda
olduğu gibi, hesaplanamıyorsa sabit kıymetlerin orantılanması imkânı
bulunmamaktadır.
Bu yatırımlar enerji yatırımı olduğu için, yatırımdan elde edilen kazancın ayrı
hesaplanması konusunda, yatırımdan elde edilen enerji tasarrufunun ve satışı
halinde satış gelirinin toplamının kazanç olarak dikkate alınması, bu yatırım
ile ilgili yapılan giderlerin (tamir, bakım, işçilik, amortisman vb) toplamının
bu kazançtan düşülerek, net kazancın İndirimli Kurumlar Vergisine tabi
tutulması gerekmektedir.
Sonuç;
GES ve RES yatırımları 24.02.2022 tarihinden itibaren Bölgesel Teşvik Belgesi
ile desteklenecek yatırım konuları içine dahil edilmiştir. Bakanlık tarafından
Komple Yeni Yatırım Teşvik belgesi verilen bu yatırımlar için yatırım döneminde
diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara istenildiği takdirde İndirimli
Kurumlar Vergisi uygulanabilecektir.
Yatırımdan kazanç elde edilmeye başlanıldığında ise
yatırımdan elde edilen kazancın (enerji tasarrufu da bir kazançtır) ayrı hesaplanması
ve bu kazanca İndirimli Kurumlar Vergisi uygulanması zorunlu olup,
uygulanmadığı takdirde uygulanmayan kısım için bu haktan vazgeçilmiş
sayılacaktır.
Her ne kadar bu tür teşvik belgeleri üç yıllık verilse
de yatırım tamamlandığı zaman kapatma vizesine başvurulması ve takip eden
yıllarda kalan yatırıma katkı tutarının yeniden değerleme oranı ile
endekslenerek daha yüksek tutarda vergi indirimi imkânı sağlanması avantajlı
olacaktır.