Enflasyon
Muhasebesinde Kriz:
Mali Müşavirler ve İşletmeler Tehlikede Mali Müşavirler ve İş Dünyası Endişeli
Hilal Gerem - SMMM
Günümüzde işletmelerin finansal
sağlığını korumak ve yasal yükümlülüklerini yerine getirmek için mali
müşavirlere olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Ancak mevcut düzenlemeler
ve cezai yaptırımlar, bu önemli mesleği icra eden profesyonelleri zor durumda
bırakmaktadır. Geçici vergi dönemlerinde
enflasyon muhasebesinin doğru yapılmasının mümkün olmadığı gibi Anayasa'ya da
aykırıdır.
Mali Müşavirlerin Yaşadıkları Zorluklar
Tüm kamu kurumlarının yükünü
omuzlayan, işverenlerin yükünü taşıyan ve ülke ekonomisindeki enflasyonun
muhasebesini yapan mali müşavirler, iş dünyasının ve kamunun bel kemiği olarak
çalışırken, karşılaştıkları zorluklar ve üzerlerindeki ağır yükler göz ardı
edilemez.
Devletin karmaşık vergi
politikalarını ve çalışmayan sistemlerini gözden geçirilerek düzeltilmesi, mali
müşavirlerin yükünü hafifleterek acil adımlar atması gerekmektedir.
Mevzuattaki ağır düzenlemeler
birçok mali müşaviri de meslekten uzaklaştıracak niteliktedir. Bu durum, ülke
ekonomimizin genel sağlığını da olumsuz yönde etkileyecektir.
Gelecekte firmaların mali müşavir
bulamamasına yol açacak ve nitelikli yeni personel yetiştirilemeyecektir.
Mevcut durumda yetişmiş muhasebe
personeli sayısında ciddi bir azalma gözlemlenmekte ve bu pozisyonları
dolduracak kalifiye eleman bulunamamaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na Açık Çağrı
Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan
geçici vergi dönemlerinde enflasyon muhasebesi uygulamasının iptal edilmesini
ve yasal mevzuatta sadeleştirme talep ediyoruz.
Emre Kartaloğlu, Erol Demirel ve Gürsel Baran'ın Görüşleri
TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu,
enflasyon muhasebesi sonucunda sermayenin tüketildiğini ve işletmelerin borca
batık hale geldiğini belirterek, "Bu uygulamalar, işletmelerin finansal
yapısını ciddi şekilde sarsmakta ve sürdürülebilirliklerini tehdit etmektedir.
Enflasyon muhasebesi düzenlemelerinin gözden geçirilmesi zorunludur"
demiştir.
İstanbul Mali Müşavirler
Odası (İSMMMO) Başkanı Erol Demirel,
mevcut enflasyon muhasebesi uygulamalarının mali müşavirlerin iş yükünü
artırdığını ve cezai yaptırımların mesleğin cazibesini azalttığını
belirtmektedir. Demirel, "Mali müşavirlerin bu zorluklar karşısında
dayanacak gücü kalmadı. Geçici vergi dönemlerinde enflasyon muhasebesi
yapılması, Anayasa'ya aykırıdır ve bu durum düzeltilmelidir" demiştir.
Ankara Ticaret Odası (ATO)
Başkanı Gürsel Baran ise, enflasyon muhasebesi uygulamalarının işletmelerin
mali dengesini bozduğunu ve vergi adaletini zedelediğini vurgulamaktadır.
Baran, "Devletin bu yanlış politikadan vazgeçmesi gerekmektedir. Aksi takdirde,
işletmelerin mali yapısı daha da zayıflayacaktır" şeklinde konuşmuştur.
Enflasyon Muhasebesinin geçici vergi döneminde uygulanması durumu
Enflasyon düzeltmesi
hesaplamasıyla ortaya çıkan farklardan dolayı mükelleflere ilave vergi çıkması,
vergi adaletini zedeleyici bir durumdur.
Enflasyon muhasebesi,
enflasyonist kârlar nedeniyle olmayan kazançların vergisi tahakkuk etmesini
engelleyerek yüksek kâr dağıtımları ile sermayenin erimesine engel olmayı
amaçlar.
Mali tabloların enflasyon
düzeltmesine tabi tutulması, fiktif kârlılığın giderilmesi ve mali
performansın/durumun gerçek değerinde gösterilmesini sağlar.
Ancak, geçici vergi dönemlerinde
bu muhasebe uygulamasının getirdiği zorluklar ve cezai yaptırımlar,
işletmelerin mali dengelerini bozar ve mükelleflerin haksız ek vergi
yükümlülükleriyle karşılaşmasına neden olur.
Borca Batıklık Durumu ve Görüşler
Enflasyon muhasebesinin en önemli
sonuçlarından biri, bazı işletmelerin bu uygulama sonucunda borca batık hale
gelme riskidir. Mali Müşavirler Odası Başkanı Erol Demirel bu konuda şunları
belirtmiştir: "Enflasyon düzeltmesi sonucunda bazı işletmeler borca batık
duruma düşmekte ve bu durum işletmelerin mali yapısını ciddi şekilde
sarsmaktadır. Bu, ekonomik sürdürülebilirliği tehlikeye atan bir durumdur ve
acil çözüm gerektirmektedir".
Muhasebe Bilenler Topluluğu'ndan
da benzer endişeler dile getirilmektedir. Topluluk, "Enflasyon muhasebesi
nedeniyle ortaya çıkan borca batıklık durumu, işletmelerin finansal yapısını
derinden etkilemekte ve bu durumun acilen gözden geçirilmesi gerekmektedir"
şeklinde açıklamada bulunmuştur.
Sonuç ve Çağrı
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın
mevcut enflasyon muhasebesi politikalarını gözden geçirmesi ve geçici vergi
dönemlerinde uygulanmasını iptal etmesi zorunluluktur. İşletmelerin mali
sağlığı ve mali müşavirlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi için bu adım
kaçınılmazdır. Aksi takdirde, ülkemizin ekonomik yapısı daha da zayıflayacak ve
uzun vadede geri dönülmesi zor hasarlar oluşacaktır. Yılda bir kez uygulanması
gereken enflasyon düzeltme işlemleri sonucu oluşan fiktif karların
vergilendirilmemesi, Enflasyon düzeltmesi sonucu zarar oluşması halinde ise bu
zararların Mali Kar'dan indirilmemesi yani vergilemeye nötr etki etmesi
gerekmektedir.
Bu yazı, mali müşavirlerin
karşılaştığı zorlukları ve enflasyon muhasebesi uygulamalarının yarattığı
sorunları vurgulamak amacıyla, Mali Müşavir Hilal GEREM ve Mali Müşavir Ferhat ÖZDEMİR
tarafından kaleme alınmıştır.
Kaynaklar:
1. Dünya
Gazetesi, "Enflasyon Muhasebesinde Yanlış Kayıtların Cezaları".
2. Erol
Demirel'in Görüşleri, Mali Müşavirler Odası Web Sitesi.
3. Gürsel
Baran'ın Görüşleri, Ankara Ticaret Odası Web Sitesi.
4. Emre
Kartaloğlu'nun Görüşleri, TÜRMOB Resmi Yayınları.
5. "Borca
Batıklık Durumu", Mali Müşavirler Odası Raporu.
6.
"Muhasebe Bilenler Topluluğu Görüşleri", Topluluk Web Sitesi.