Biliyorsunuz mali idare harca­malarıyla beyan ettikleri ge­lirleri uyuşmayan şahıslar nezdin­de incelemeler yapıyor. Ev veya araba almaya yetecek gelir beyanı olmayan, harcamaları ile beyanla­rı uyuşmayan kişiler vergi incele­mesine tabi tutuluyor ve harcama­ların kaynağı anne veya baba ise anne veya babadan çocuklara ya­pılan bu ödemeler Veraset ve İnti­kal Vergisine tabi tutuluyor.

Bu incelemeler sırasında ban­ka hareketlerine bakılıyor ve pa­ra anne veya babadan gelmişse ko­layca görülüyor. Daha sonra kişiye kendi gelirleri soruluyor, bu para­larla satın alınan gayrimenkul ve­ya araç arasında bağ kuruluyor ve şayet alınan bu tutarlar geri öden­memişse veraset ve intikal vergisi­ne tabi olduğu sonucuna varılıyor.

Bu tutarlara borç aldım, ödeye­cektim dense, hatta ortada bir se­net olsa da itibar edilmiyor.

Bu incelemeler neticesinde vergi müfettişleri tespitlerini bir raporla vergi dairesine bildi­riyorlar. Vergi dairesi ilgili kişiye bir yazı göndererek veraset ve in­tikal vergisi beyannamesi verme çağrısında bulunuyor. Vergi Usul Kanununun 342. maddesinin 2. fıkrasına göre böyle bir çağrı ya­pılmak zorunda.

Bu çağrıyı aldıktan sonra 15 gün içinde beyanda bulunulur­sa bu beyan üzerine usulsüzlük cezası dışında herhangi bir ceza veya gecikme faizi uygulanma­yacak, tahakkuk eden verginin de üç yılda 6 taksitte ödenmesi im­kân dahilinde olacaktır.

Şayet beyana çağrıya uymaz ve beyanname vermezseniz tarhi­yat cezalı yapılacaktır. Bu yüzden e tebligat adreslerinin yakından takibi oldukça önemli.

Peki bu çağrı geldi ve sadece tespit edileni beyan ettiniz, oysa henüz tespit edilmemiş başka ay­nı durumda işlemler de varsa ne olacak? Bu konuda tavsiyem bu tür ev di arabaydı ne varsa hep­sini bildirin ki o beyana davette bildirmedikleriniz son­radan tespit edilirse ce­za ve faiz tehdidi veya tartışması (her işlem için ayrı bir beyana çağ­rı gerekir mi gerekmez mi gibi) ile karşı karşıya kalmayın.

Kanuna göre bağış vb. bedelsiz intikallerde uygu­lanacak basamaklı vergi tarife­si (%10-15-20-25-30), çocuklar için %50 indirimli (%5-7,5-10- 12,5-15 ) uygulanacaktır.

Dolayısıyla böylesi bir durum­da tavsiyem beyana çağrı imkanı­nı kaçırmayın.

Bu konuda verilen bir yazılı gö­rüşü paylaşayım. Halen Bakanlık aynı görüşte mi bilmiyorum.

Mükellef, 30/11/2010 tarihin­de almış olduğunuz kat irtifaklı gayrimenkulü 9/12/2011 tarihin­de eşine sattığını, bu işlem için “Değer Artışı Kazancı” sayılarak gelir vergisi beyannamesi verilip verilmeyeceği ile yapılan satış iş­leminde herhangi bir bedel öden­memesi durumunda, bu işlemin ivazsız bir intikal olarak veraset ve intikal vergisine tabi tutulup tutulmayacağı hususlarında baş­kanlığın görüşünü sormuş.

“…Eşiniz ile aranızda yasal mal rejimi uygulamasının söz konusu olması durumunda kat irtifakı ta­pusu ile iktisap etmiş olduğunuz gayrimenkulü 9/11/2011 tarihin­de eşinize satış olarak göstermiş olmakla birlikte yapılan satış iş­leminin bedelsiz olduğu kabul edileceğinden değer artışı kazan­cı kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, mal varlığının paylaşı­mı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçilmiş olması halinde ise eşinize bedel karşılığı yaptığınız taşınmaz satı­şının değer artışı kazancı kapsa­mında değerlendirilmesi gerek­mektedir” şeklinde cevap vermiş.

“…Eşiniz ile aranızda yazılı se­çimlik mal rejimlerinden birinin olmaması halinde, yasal mal rejimi uygulaması söz konusu olacaktır.

Bu açıklamalara göre; 30/11/2010 tarihinde kat irtifa­kı tapusu ile iktisap etmiş oldu­ğunuz gayrimenkulün edinilmiş mallara katılım rejimi çerçeve­sinde 1/2 hissesinin eşinize ait olduğu, söz konusu gayrimenku­lün tamamını eşinize bağışlama­nız durumunda da yine edinilmiş mallara katılım rejimi gereğince yarısı (1/2 hisse) size ait olaca­ğından, söz konusu gayrimenkulü eşinize bağışlamanız eşinizin mal varlığında herhangi bir servet ar­tışına neden olmayacağından, eşi­nizden veraset ve intikal vergisi­nin aranılmaması gerekmektedir.

Ancak, mal varlığının payla­şımı konusunda yazılı seçimlik mal rejimlerinden birinin seçil­miş olması durumunda (mal ay­rılığı rejimi) yapılan devir işle­minde herhangi bir bedel öden­memesi halinde bu işlem ivazsız bir intikal sayılacağından, eşiniz tarafından verilecek veraset ve intikal vergisi beyannamesinde gayrimenkulün emlak vergisi de­ğerinin tamamı üzerinden beyan edilmesi ve bu değer üzerinden veraset ve intikal vergisinin ara­nılması gerekir” şeklinde cevap­lamıştır.

Ankara Vergi Dairesi Baş­kanlığının 24/01/2014 tarih ve 90792880-160[5-2012/19]-49 sayılı yazılı görüşü. (Dünya)