2019 Yılında Kira Geliri Elde Edenler Ne Kadar Vergi Ödeyecekler?  

Hüseyin Hamamcılar

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

hedef2004@hotmail.com

          Ülkemizdeki mesken veya işyeri gibi gayrimenkul sahipleri, bu taşınmazlarını başkalarının kullanımına yani kiraya vermeleri halinde yıl içerisinde elde etmiş bulundukları kira gelirlerini izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairelerine yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri ve tahakkuk eden gelir vergisini de ödemek zorundadırlar.

           Bu itibarla da, konunun daha iyi bir şekilde anlaşılmasını teminen;

         1-) Meskenlerin,

         2-) İşyerlerinin kiraya verilmesinden elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesi amacıyla, kira gelirlerinin beyan edilmesi, tarh ve   tahakkuku ile verginin ödenmesi konularında kısa ve özet bilgi verilmeye çalışılmıştır.

         1-) Meskenlerin kiraya verilmesinden 2019 yılında elde edilmiş olan kira gelirleri:

         Vatandaşlarımız tarafından 2019 yılı içerisinde kiraya verilmiş bulunan meskenleri için tahsil etmiş oldukları toplam kira geliri 5.400 TL.nin üzerinde ise 31 Mart 2020 tarihine kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadırlar. Kira geliri 5.400 TL.nin altında ve başkaca vergiye tabi ticari, zirai, serbest meslek kazancı, gayrimenkul ve menkul sermaye iradı, diğer sair kazançları bulunmuyor ise  yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda değildirler. Çünkü yasa koyucu 2019 yılı için sadece meskenlerin kiraya verilmesinden elde edilmiş bulunan kira gelirlerine 5.400 TL. tutarında istisna tanımıştır.

      Sadece meskenlere tanınmış bulunan 5.400 Tl. tutarındaki istisna, tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için ise, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.

          Ayrıca, kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan eden vatandaşlarımız ile gerçek usulde gelir vergisine tabi kişilerin, konut kira geliri istisnasından faydalanmaları mümkün değildir.

        Vatandaşlarımızın, mesken kira gelirinin yanında, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde etmiş oldukları ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların gayri safi tutarları toplamı 148.000 TL’yi geçtiği taktirde  5.400 TL tutarındaki mesken istisnasından yararlanmaları da mümkün olmayacaktır.

       2-) İşyerlerinin kiraya verilmesinden 2019 yılında elde edilmiş olan kira gelirleri:

       İşyeri olarak verilmiş bulunan gayrimenkulleri kiralayanlar (kiracılar) tarafından her ay veya toptan  yapmış oldukları kira ödemelerinde yasa gereğince, % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak ve bu kesinti tutarlarını da vergi dairesine beyan ederek, ödemek zorundadırlar.

       İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı 2019 yılı için beyanname verme sınırı olan 40.000 TL’yi aşanlar (Yani, beyanname verme sınırı olan 40.000 TL’nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi kesintisine tabi brüt kira gelirleri ile konut kira gelirinin gelir vergisinden istisna edilen tutarı(5.400 TL)’yi aşan kısmı birlikte dikkate alınacaktır.) 31 Mart 2020 tarihine kadar yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadırlar.

        Örneğin işyerinin kiralanmasından yıllık brüt 36.000,00 TL. tutarında kira geliri elde eden vatandaşımız, 2019 yılı için beyanname verme sınırı olan 40.000 TL aşılmadığı için beyanname vermek zorunda değildir.

        Ancak, bu vatandaşımız işyerinin kiralanmasından yıllık brüt 36.00,00 TL. tutarındaki kira geliri ile birlikte mesken kiralanmasından dolayı da örneğin yıllık 12.000,00 TL. tutarında kira geliri elde etmiş olsun, toplamda (36.000,00 + 12.000,00)= 48.000,00 TL. tutarında  kira geliri elde etmiştir.

        Bu vatandaşımızın, beyanname verme sınırı olan 40.000 TL’nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, işyeri kirası 36.000,00 TL. ve mesken kirası için  (12.000,00 – 5.400,00)= 6.600,00 TL. olmak üzere toplamda (36.000,00 + 6.600,00)= 42.600,00 TL. tutarı dikkate alınacak ve   2019 yılı için işyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılan bu vatandaşımız  işyerlerinin beyanname verme sınırı olan 40.000 TL. aşıldığı için işyeri kirası da dahil edilerek beyanname vermek zorundadır.

       Meskenlerden veya İşyerlerinden Elde Edilmiş Olan Kira Gelirleri Nasıl Beyan Edilecektir?

       Benim kişisel olarak önerim; konusunda deneyimli ve uzman olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile görüşülmek suretiyle vergi dairesine beyanda bulunulmasıdır.

      Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından “Hazır Beyan Sistemi” uygulaması da vatandaşlarımızın hizmetine sunulmaktadır.

      Bu sistem ile, gelirleri sadece menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı, ücret ile diğer kazanç ve iratlardan veya bunların birkaçından veyahut tamamından oluşan gelir vergisi mükelleflerinin gelir vergisi beyannamelerinin Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kısmen veya tamamen önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulduğu sistemi ifade etmektedir.

     Hazır Beyan Sistemi, beyanname vermek zorunda olan mükelleflerin elde ettikleri gelirlerin türüne göre Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, veri ambarında bulunan bilgiler ile diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, beyannamenin kısmen veya tamamen önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulması esasına dayanmaktadır.

     Hazır Beyan Sistemine Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi olan  (https://intvrg.gib.gov.tr/index_gmsi.jsp) üzerinden giriş yapılmaktadır.

     Doğal olarak bu sistemi kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca, yıllık gelir vergisi beyannameleri, vergi dairesine gidilerek de Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi 1001B formu ile elden veya internet ortamında (E-Beyanname Düzenleme Programı) ile de verilebilmektedir.

     Yukarıda açıkladığım üzere;  vatandaşlarımızın 1 Ocak 2019 – 31 Aralık 2019 döneminde elde etmiş oldukları beyana tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için 2020 yılının MART ayının 1’inci gününden 31 inci günü akşamına kadar beyannamelerini vermeleri gerekmektedir.

     Vatandaşlarımız normal olarak ikametgâhlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlı olduklarından beyannamelerini de,  bağlı oldukları vergi dairesine vereceklerdir.

      2019 Takvim Yılı Gelirlerine Uygulanacak Vergi Tarifesi

      2019 Yılında Elde Edilmiş Olan Kira Gelirlerinin Beyanına İlişkin Örnekler:

     Örnek 1: Vatandaşımız Ali Bey, 2019 yılında dairesini  aylık 1.000,00 TL’den mesken olarak kiraya vermiş ve 12.000,00 TL tutarında kira geliri elde etmiştir.

    Beyana tabi başka geliri olmayan Ali Bey, götürü gider yöntemini seçmiştir.

   Ali Beyin, kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

   Ali Bey, 841,50 TL. tutarında Gelir Vergisi ve 89,10 TL. tutarında Damga Vergisi olmak üzere toplamda 930,60 TL. tutarında vergi ödemesi gerekecektir.

   Ali Bey, 930,60 TL. tutarındaki vergi borcunun tamamını 31 Mart 2020 tarihine kadar ödeyebileceği gibi,

   841,50 TL. tutarındaki Gelir Vergisinin birinci taksidi olarak yarısı olan 420,75 TL. ve    89,10 Tl. tutarındaki Damga Vergisi olmak üzere toplamda 509,85 TL. tutarındaki vergi borcunu 31 Mart 2020 tarihine kadar,   Gelir Vergisinin ikinci taksidi olarak da yarısı olan  420,75 TL. tutarındaki vergi borcunu 31 Temmuz 2020 tarihine kadar ödemesi mümkündür.

      Örnek 2: Vatandaşımız Veli Bey, 2019 yılında dairesini  aylık 2.000,00 TL’den mesken olarak kiraya vermiş ve 24.000,00 TL tutarında, işyeri olarak kiraya verdiği dükkanından  ise 48.000,00 TL tutarında brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden kiracı tarafından 9.600,00 TL tutarında kesinti yapılarak vergi dairesine ödenmiştir.  

       Beyana tabi başka geliri bulunmayan Veli bey, götürü gider yöntemini seçmiştir.

     Vatandaşımız Veli Beyin, 2019 yılında mesken olarak kiraya verdiği dairesinden 24.000,00 TL ve konut kira gelirinin istisnayı aşan tutarı (24.000,00 - 5.400,00 = 18.600,00 TL) ile işyeri kira geliri toplamı olan (18.600,00 + 48.000,00 = 66.600,00 TL), 2019 yılı için beyan sınırı olan 40.000 TL’yi aştığı için, kesintiye tabi tutulmuş olan işyeri kira geliri de mesken kira geliri ile birlikte beyan edilmek zorundadır.

     Mesken ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece mesken kira gelirine uygulanacaktır. Vatandaşımız Veli Beyin, kira gelirine ilişkin

gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

    Veli Bey, 1.984,70 TL. tutarında Gelir Vergisi ve 89,10 TL. tutarında Damga Vergisi olmak üzere toplamda 2.073,80 TL. tutarında vergi ödemesi gerekecektir.

    Veli Bey, 2.073,80 TL. tutarındaki vergi borcunun tamamını 31 Mart 2020 tarihine kadar ödeyebileceği gibi,

    1.984,70 TL. tutarındaki Gelir Vergisinin birinci taksidi olarak yarısı olan 992,35 TL. ve 89,10 Tl. tutarındaki Damga Vergisi olmak üzere toplamda 1.081,45 TL. tutarındaki vergi borcunu 31 Mart 2020 tarihine kadar,   Gelir Vergisinin ikinci taksidi olarak da yarısı olan  992,35 TL. tutarındaki vergi borcunu 31 Temmuz 2020 tarihine kadar ödemesi mümkündür.

    Yazımın Meskenlerden veya İşyerlerinden Elde Edilmiş Olan Kira Gelirleri Nasıl Beyan Edilecektir? başlığı altında  ifade etmiş olduğum gibi yine de benim kişisel olarak önerim; konusunda deneyimli ve uzman olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ile görüşülmek suretiyle vergi dairesine beyanda bulunulması ileride telafisi güç olabilecek bir durum ve cezai bir işlem ile karşılaşılmaması için çok önemlidir. 

Hepinize saygı ve sevgilerimi sunarım